نظارت عالیه و کارگاهی پروژه احداث شبکه اصلی و فرعی ناحیه عمرانی سوم خدا آفرین

نظارت عالیه و کارگاهی پروژه احداث شبکه اصلی و فرعی ناحیه عمرانی سوم خدا آفرین – راهکاری پایدار برای مدیریت منابع آب و توسعه کشاورزی

مقدمه

آبیاری به‌عنوان یکی از نیازهای اساسی در کشاورزی، در بسیاری از مناطق به‌ویژه در کشورهای خشک و نیمه‌خشک، اهمیت فراوانی دارد. پروژه احداث شبکه آبیاری در ناحیه عمرانی سوم خدا آفرین در استان اردبیل، با هدف بهره‌برداری بهینه از منابع آب رود ارس و توسعه کشاورزی پایدار طراحی و اجرا شده است. این پروژه شامل نظارت عالیه و کارگاهی است که با مدیریت شرکت‌های مهندسی مشاور و به‌کارگیری روش‌های نوین، تلاش دارد تا بهره‌وری آب و خاک را در اراضی دیم و آبی این ناحیه افزایش دهد. از طریق این پروژه، انتظار می‌رود که روند توسعه پایدار کشاورزی و کاهش مهاجرت‌های روستایی تسهیل شود.

اهمیت پروژه

موقعیت جغرافیایی ناحیه عمرانی سوم خدا آفرین به‌طور خاص در دشت مغان، با مساحت ۲۱۶۰۰ هکتار ناخالص، یکی از بزرگترین پروژه‌های آبیاری در استان اردبیل است. این پروژه، که به‌وسیله کانال اصلی خدا آفرین تغذیه می‌شود، به کمک سیستم آبیاری سنتر پیوت و آبیاری قطره‌ای در تلاش است تا بهره‌وری آب و زمین را به بالاترین سطح ممکن برساند.

مشخصات فنی پروژه

پروژه احداث شبکه آبیاری شامل مراحل مختلفی از جمله لوله‌گذاری، نصب اتصالات، احداث حوضچه‌ها، و نصب تجهیزات برقی برای سیستم‌های سنتر پیوت است. از جمله ویژگی‌های مهم این پروژه می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

حجم کل عملیات: ۲۱۶۰۰ هکتار ناخالص و ۱۶۲۰۰ هکتار خالص.
تأمین آب: از کانال اصلی خدا آفرین.
سیستم آبیاری: سنتر پیوت و قطره‌ای.
اعتبار مصوب: ۳۸۵ میلیارد و ۷۱۹ میلیون ریال.
عملیات اجرایی: شامل لوله‌گذاری به طول ۳۷۷ کیلومتر، نصب شیرآلات و فونداسیون‌های دستگاه‌های سنتر پیوت.

نظارت عالیه و کارگاهی در پروژه

نظارت عالیه: تیم نظارت عالیه از شرکت مهندسی مشاور کاوآب، وظیفه بررسی و تأیید دقیق مراحل مختلف پروژه از طراحی تا اجرا را برعهده داشته است. این نظارت شامل موارد زیر است:

تأیید نقشه‌ها و طراحی‌های فنی.
کنترل کیفیت مصالح و اطمینان از تطابق آن‌ها با استانداردهای ملی و بین‌المللی.
نظارت بر تطابق روند اجرا با برنامه زمان‌بندی.

نظارت کارگاهی: تیم نظارت کارگاهی با حضور مستقیم در محل پروژه، مسئولیت مدیریت روزانه عملیات اجرایی را برعهده داشت. این نظارت شامل موارد زیر بود:

کنترل پیشرفت فیزیکی پروژه و ثبت گزارش‌های روزانه.
حل مشکلات فنی و اجرایی در طول پروژه.
مدیریت منابع انسانی و تجهیزات برای تسریع در روند اجرا.

مراحل اجرایی پروژه

پروژه در چند مرحله اساسی به انجام رسید که شامل مطالعات پایه، لوله‌گذاری، نصب اتصالات، احداث حوضچه‌ها و فونداسیون‌ها بود. از جمله این مراحل می‌توان به موارد زیر اشاره کرد:

مطالعات اولیه: انجام تحقیقات زمین‌شناسی، هیدرولوژی و هواشناسی برای بررسی ویژگی‌های منطقه و منابع آبی.
لوله‌گذاری: اجرای خطوط لوله با استفاده از لوله‌های GRP و پلی‌اتیلن.
نصب شیرآلات و سیستم‌های برقی: نصب تجهیزات برای سیستم‌های سنتر پیوت و آبیاری قطره‌ای.
اجرای جاده‌های سرویس: ایجاد مسیرهای دسترسی برای تعمیر و نگهداری سیستم‌ها.

اثرات اقتصادی و زیست‌محیطی پروژه

افزایش بهره‌وری کشاورزی: این پروژه با تأمین آب پایدار، به افزایش سطح زیر کشت و بهبود کیفیت محصولات کشاورزی منجر شده است.
اشتغال‌زایی: اجرای این پروژه فرصت‌های شغلی زیادی را در مراحل مختلف اجرا و بهره‌برداری ایجاد کرده است.
مدیریت منابع آبی: این سیستم آبیاری موجب کاهش هدررفت آب و بهینه‌سازی مصرف منابع آبی شده است.

نتیجه‌گیری

پروژه احداث شبکه آبیاری ناحیه عمرانی سوم خدا آفرین نمونه‌ای موفق از مدیریت پروژه‌های آبیاری مدرن است که در آن نظارت عالیه و کارگاهی به‌عنوان عامل اصلی موفقیت در توسعه پایدار کشاورزی و مدیریت منابع آبی به شمار می‌رود. با بهره‌گیری از تکنولوژی‌های نوین و روش‌های مهندسی دقیق، این پروژه به الگویی برای سایر طرح‌های آبیاری در استان اردبیل و کشور تبدیل شده است. نظارت دقیق و مدیریت کارآمد از سوی شرکت‌های کاوآب و جهاد نصر موجب بهبود وضعیت معیشتی کشاورزان منطقه و رونق کشاورزی پایدار شده است.