بازنگری مطالعات، خدمات نظارت عالیه و کارگاهی، مطالعات اجتماعی، توانمند سازی و نظارت بر بهره برداری شبکه اصلی و فرعی آبیاری تحت فشار پایاب سد عمارت ناحیه بران

بازنگری مطالعات، خدمات نظارت عالیه و کارگاهی، مطالعات اجتماعی، توانمندسازی و نظارت بر بهره‌برداری شبکه اصلی و فرعی آبیاری تحت فشار پایاب سد عمارت ناحیه بران – راهکاری پایدار برای مدیریت منابع آب و توسعه کشاورزی

مقدمه

آبیاری تحت فشار به‌عنوان یکی از راهکارهای مدرن در مدیریت منابع آب و توسعه پایدار کشاورزی، نقش بسزایی در افزایش بهره‌وری و کاهش هدررفت آب دارد. پروژه شبکه اصلی و فرعی آبیاری تحت فشار پایاب سد عمارت ناحیه بران با هدف بهینه‌سازی مصرف آب، افزایش تولیدات کشاورزی و توسعه زیرساخت‌های پایدار منطقه طراحی و اجرا شده است. این پروژه تحت نظارت عالیه و کارگاهی شرکت مهندسان مشاور کاوآب و با همکاری نهادهای اجرایی مختلف، در راستای توسعه پایدار بخش کشاورزی و بهره‌برداری اصولی از منابع آبی به اجرا درآمده است.

اهمیت اجرای پروژه شبکه آبیاری تحت فشار

موقعیت جغرافیایی و نیاز منطقه

این پروژه در استان اردبیل، ۶۰ کیلومتری غرب شهرستان پارس‌آباد و جنوب شرقی اصلاندوز و در حاشیه رودخانه دره‌رود قرار دارد. با توجه به کاهش بارندگی‌ها و بحران کم‌آبی، اجرای این شبکه می‌تواند بهینه‌سازی مصرف آب و افزایش راندمان کشاورزی را تضمین کند.

اهداف پروژه

افزایش بهره‌وری و راندمان آبیاری از طریق کاهش تلفات آب.
بهبود شرایط معیشتی کشاورزان با تأمین آب پایدار برای اراضی منطقه.
جلوگیری از مهاجرت روستاییان با رونق بخشیدن به کشاورزی.
استفاده از روش‌های نوین آبیاری و کاهش وابستگی به سیستم‌های سنتی.
ایجاد اشتغال و افزایش امنیت غذایی از طریق توسعه سطح زیر کشت.

مشخصات فنی پروژه شبکه آبیاری تحت فشار

طراحی و ویژگی‌های سیستم آبیاری

این پروژه شامل شبکه‌های اصلی و فرعی آبیاری تحت فشار با بهره‌گیری از لوله‌های GRP و پلی‌اتیلن و روش‌های نوین آبیاری کلاسیک ثابت، سنتر پیووت و سنتر لینیر است.

مساحت تحت پوشش: ۳۴۶۶ هکتار
منبع تأمین آب: سد عمارت
حجم عملیات اجرایی: شامل خطوط لوله اصلی و فرعی، تأسیسات برقی، ایستگاه‌های پمپاژ و ساختمان‌های اداری
اعتبار مصوب: ۳۳۰,۵۴۳,۹۴۳,۵۸۸ ریال

نظارت عالیه و کارگاهی در پروژه

نظارت عالیه: تضمین کیفیت و استانداردها

نظارت عالیه بر این پروژه توسط شرکت مهندسان مشاور کاوآب انجام شده است. این نظارت بر اساس استانداردهای ملی و بین‌المللی اجرا شده و شامل موارد زیر است:

کنترل و تأیید نقشه‌های اجرایی و بهینه‌سازی طراحی.
نظارت بر کیفیت مصالح و تجهیزات مصرفی.
پایش مستمر روند اجرا و هماهنگی با دستگاه‌های اجرایی.

نظارت کارگاهی: پایش اجرای پروژه

تیم نظارت کارگاهی با حضور دائمی در محل پروژه وظیفه پایش عملیات اجرایی را بر عهده داشته است. فعالیت‌های اصلی این بخش شامل:

کنترل پیشرفت فیزیکی و ارائه گزارش‌های روزانه.
مدیریت نیروی انسانی، ماشین‌آلات و تجهیزات.
بررسی چالش‌های اجرایی و ارائه راهکارهای اصلاحی.

مراحل اجرایی پروژه

۱. مطالعات پایه و آماده‌سازی طرح

در این مرحله، مطالعات زمین‌شناسی، هیدرولوژی و طراحی مسیرهای آبیاری انجام شد تا شرایط خاک و توپوگرافی منطقه ارزیابی گردد.

۲. اجرای خطوط انتقال آب

حفاری مسیرهای لوله‌گذاری و نصب خطوط اصلی و فرعی آبیاری با استفاده از لوله‌های GRP و پلی‌اتیلن.
اجرای ایستگاه‌های پمپاژ و ساخت تجهیزات جانبی.

۳. احداث تأسیسات و ساختمان‌های بهره‌برداری

ایجاد ساختمان‌های اداری و نظارتی برای مدیریت شبکه.
نصب تأسیسات برقی و مکانیکی برای کنترل و توزیع بهینه آب.

مشکلات و چالش‌های اجرایی پروژه

معارضت‌های محلی و مشکلات اجتماعی کشاورزان مجاور مسیر لوله‌گذاری.
وجود تأسیسات زیرزمینی مانند فیبر نوری، لوله‌های گاز و آب در مسیر پروژه.
تأخیر در تخصیص اعتبارات و مشکلات مالی پیمانکاران.
نیاز به اصلاح و تغییر مکرر نقشه‌ها به دلیل شرایط زمین‌شناسی منطقه.
کمبود نیروی انسانی متخصص و تجهیزات اجرایی مناسب.

اثرات اقتصادی و زیست‌محیطی پروژه

۱. افزایش بهره‌وری کشاورزی و بهبود معیشت کشاورزان

این پروژه باعث افزایش سطح زیر کشت و بهبود عملکرد محصولات زراعی شده و تأثیر مستقیمی بر افزایش درآمد کشاورزان منطقه داشته است.

۲. ایجاد فرصت‌های شغلی و توسعه روستایی

اجرای پروژه، موجب اشتغال‌زایی مستقیم و غیرمستقیم در منطقه شده و به کاهش مهاجرت روستاییان کمک کرده است.

۳. کاهش مصرف آب و مدیریت پایدار منابع

اجرای سیستم آبیاری تحت فشار، باعث کاهش هدررفت آب و افزایش راندمان مصرف آب در بخش کشاورزی شده است.

نتیجه‌گیری

پروژه شبکه اصلی و فرعی آبیاری تحت فشار پایاب سد عمارت ناحیه بران، نمونه‌ای موفق از مدیریت پایدار منابع آب و توسعه کشاورزی در استان اردبیل است. این پروژه با نظارت عالیه و کارگاهی شرکت مهندسان مشاور کاوآب و استفاده از فناوری‌های نوین آبیاری، به افزایش بهره‌وری، اشتغال‌زایی و بهبود وضعیت اقتصادی کشاورزان منطقه کمک کرده است. کنترل دقیق مراحل اجرا و هماهنگی مناسب میان بخش‌های مختلف پروژه، این طرح را به یک نمونه موفق در حوزه توسعه پایدار کشاورزی تبدیل کرده است.